گامانایف (Gamma Knife) چیست؟
گامانایف (Gamma Knife) یک روش رادیوسرجری استریوتاکتیک (SRS) است که برای درمان تومورها و ضایعات مغزی به کار می‌رود. برخلاف نامش، هیچ چاقوی جراحی‌ای در کار نیست! این روش با استفاده از پرتوهای گاما از ۱۹۲ منبع کبالت-۶۰، به‌صورت کاملاً دقیق و بدون جراحی به بافت‌های غیرطبیعی در مغز تابیده می‌شود.
✔ ویژگی مهم: پرتودرمانی با دقت بسیار بالا (زیر ۰.۵ میلی‌متر) و با حداقل آسیب به بافت‌های سالم مغزی انجام می‌شود.
۱. گامانایف چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
۲. نحوه انجام درمان با گامانایف
۳. تعداد جلسات و مدت درمان گامانایف
✅ در اغلب موارد، گامانایف فقط در ۱ جلسه انجام می‌شود.
✅ مدت زمان درمان بین ۳۰ دقیقه تا ۲ ساعت است.
✅ اثرات درمان ممکن است طی چند هفته تا چند ماه ظاهر شود.
📌 برخلاف پرتودرمانی سنتی که ۲۰ تا ۳۰ جلسه نیاز دارد، گامانایف تنها در یک جلسه انجام می‌شود.
۴. چه پزشکانی گامانایف را تجویز می‌کنند؟
🔹 جراحان مغز و اعصاب (Neurosurgeons)
🔹 رادیوانکولوژیست‌ها (Radiation Oncologists)
🔹 نورولوژیست‌ها (Neurologists) برای اختلالات عملکردی
📌 گامانایف بیشتر برای بیمارانی که تومورهای مغزی دارند و کاندیدای جراحی باز نیستند، توصیه می‌شود.
۵. چه بیمارانی مناسب گامانایف هستند؟
6. تفاوت گامانایف با سایبرنایف
| ویژگی | گامانایف | سایبرنایف |
|---|---|---|
| محل درمان | فقط مغز | کل بدن (مغز - ستون فقرات - ریه - کبد - پروستات و...) |
| نوع پرتو درمانی | پرتوی گاما از کبالت - 60 | پرتوی ایکس از شتاب دهنده خطی |
| روش فیکس کردن بیمار | قاب فلزی روی سر (Head Frame) | ماسک ترموپلاستیک یا بدون قاب |
| حرکت تومور ردیابی می کند؟ | ❌ خیر | ✅ بله (برای تومور های متحرک) |
| تعداد جلسات درمانی | 1 جلسه | 1 تا 5 جلسه |
| مدت زمان هر جلسه | 30 دقیقه تا 2 ساعت | 30 تا 90 دقیقه |
| برای چه نوع تومورهایی مناسب است؟ | تومور های مغزی و ضایعات عروقی مغز | تومور های مغز - ستون فقرات - پروستات - ریه - کبد - پانکراس |
| میزان دقت در هدف گیری | ✅ بسیار بالا ( زیر 0.5 میلی متر) | ✅ بسیار بالا ( زیر 1 میلی متر) |
📌 گامانایف بهترین گذینه برای درمان غیرجراحی تومورهای کوچک مغز است. اما اگر بیمار دارای تومور های خارج از مغز باشد سایبرنایف انتخاب بهتری خواهد بود
۷. مزایای گامانایف
✔ ۱. دقت بالا: پرتودرمانی با دقت زیر ۰.۵ میلی‌متر.
✔ ۲. درمان در یک جلسه: برخلاف پرتودرمانی معمولی که هفته‌ها طول می‌کشد.
✔ ۳. حداقل عوارض: کمترین آسیب به بافت‌های سالم مغزی.
✔ ۴. بدون جراحی: بیمار نیازی به برش جراحی، بیهوشی یا بستری ندارد.
✔ ۵. میزان موفقیت بالا: کنترل تومورها در ۸۰٪ تا ۹۵٪ موارد.
جمع‌بندی
🔹 گامانایف یک روش غیرتهاجمی و فوق‌العاده دقیق برای درمان تومورهای مغزی، متاستازهای مغزی، ناهنجاری‌های عروقی (AVM) و برخی اختلالات عصبی مانند نورالژی عصب سه‌قلو است.
🔹 این روش فقط در یک جلسه انجام می‌شود و بیمار بلافاصله پس از درمان مرخص می‌شود.
🔹 در مقایسه با سایبرنایف، گامانایف فقط برای مغز کاربرد دارد، در حالی که سایبرنایف می‌تواند تومورهای بدن را نیز درمان کند.
📌 اگر بیمار شما توموری در مغز دارد که کوچک‌تر از ۳.۵ سانتی‌متر است و نیاز به جراحی باز ندارد، گامانایف یکی از بهترین گزینه‌های درمانی خواهد بود.